تفاوت های زبان بدن زنان و مردان
زبان بدن چیست؟
زبان بدن یا Body Language ابزاری برای برقراری ارتباط بدون ارتباط کلامی با واژگان است و رسما با عنوان علم حرکات بدن یا Kinesics (که kin-EE-siks خوانده می‌شود) شناخته می‌شود. در واقع زبان بدن هر کاری است که یک شخص انجام می‌دهد تا شخص دیگر صرفا از طریق آن و بدون استفاده از حرف زدن، معانی مورد نظر را برداشت کند. البته نمی‌توان با قطعیت کامل گفت که همیشه برداشت‌های ما از رفتارهای دیگران درست است؛ بلکه گاهی اوقات ممکن است دچار اشتباهاتی در برداشت شویم. با این حال بسیاری از آدم‌ها پیام‌هایی را که توسط نشانه‌های مختلف بدنی ارسال می‌شوند، به ویژه حالات هیجانی و طرز برخوردها را از جانب خود و دیگران، واقعی‌تر و بنیادی‌تر باور می‌کنند.
برای مثال فروید، پدر علم روانکاوی گفت که یکی از مراجعانش از ازدواجش اظهار رضایت کرد؛ در حالی که با حلقه ازدواجش بازی می‌کرد، آن را از انگشتش خارج می‌کرد و دوباره به انگشت می‌کرد. فروید متوجه شد که او دروغ می‌گوید و در واقع در زندگی‌اش مشکل دارد. قطعا برای شما هم بارها پیش آمده که متوجه شوید زمانی که فردی در حال صحبت کردن است رفتارها و حالت‌های بدنی خاصی را به صورت ارادی و غیر ارادی از خود بروز می‌دهد. به مجموعه این حالات و رفتارها، زبان بدن می‌گویند که با استفاده از آن می‌توان متوجه ترس، استرس، اضطراب، دروغ، تواضع، اعتماد به نفس و موارد دیگر در فرد شد.
اهمیت یادگیری زبان بدن و تفاوت آن در زنان و مردان
زبان بدن به عنوان عامل مهمی در ارتباطات می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد؛ در ارتباطات روزمره، کار و فعالیت‌ها، تربیت فرزند، ارتباط با همسر و… می‌توان از زبان بدن بهره برد. برای مثال آلبرت محرابیان پی برد که در تاثیرات کلی پیام، ۷% به صورت کلامی و با واژه‌ها، ۳۸% به صورت صوتی (شامل آهنگ صدا، تن صدا و لحن کلام) و ۵۵% مربوط به زبان بدن است.
پروفسور بردویسل تحقیق مشابهی را در مورد میزان ارتباط غیرکلامی انجام داد. بر اساس نتایج تحقیق او، یک انسان معمولی در مجموع حدود ده الی یازده دقیقه در روز صحبت می‌کند و میانگین جملاتش تنها حدود ۲٫۵ ثانیه به طول می‌انجامد. پروفسور بردویسل نیز مانند محرابیان دریافت که مولفه کلامی مکالمه رو در رو کمتر از ۳۵ درصد است و بالغ بر ۶۵ درصد به صورت غیرکلامی و زبان بدن است. بنابراین یادگیری و تسلط بر زبان بدن امری ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد. با استفاده از زبان بدن می‌توان دروغگویی و صداقت فرد را تشخیص داد، متوجه حس اشخاص نسبت به خود شد و یا موضع، رفتار و تصمیمات فرد را پیش‌بینی کرد.
علاوه بر پیچیدگی‌هایی که در مبحث شناخت زبان بدن مطرح است، در این زمینه مردان با زنان بسیار متفاوت هستند. زبان بدن موضوعی است که به راحتی تفاوت‌های مشخصی در آن دیده می‌شود و در مورد این تفاوت‌ها پژوهشهایی صورت میگیرد. به خاطر داشته باشید که تفاوت‌های جنسیتی واقعی هستند و هدف مشخصی را در زندگی بشری دنبال می‌کنند. این بدان معنا نیست که این تفاوت‌ها به خودیخود، چه مختص مردان باشد و چه مختص زنان، خوب یا بد هستند؛ بلکه باید دانست که وجود دارند و در مورد ارزش نسبی یا کلی آنها نمی‌توان قضاوت کرد.
اما دانستن این تفاوت‌ها چه اهمیتی دارد؟ یکی از علت‌های اصلی دعواها و بحث و جدل‌های عذاب‌آور و جان‌فرسا بین زن و شوهرها این است که مردان، زبان بدن زنان را با ویژگی‌های زبان بدن مردانه ارزیابی می‌کنند و زنان، زبان مردان را با مقیاس خود می‌سنجند. همان‌طور که در نظر نگرفتن این تفاوت‌ها در زندگی شخصی، عامل بسیاری از کشمکش‌هاست، در محیط کسب‌وکار و سازمان‌ها نیز سوتفاهم‌های این چنینی می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات بسیاری شود. چنین ارزیابی‌های غیر علمی، حس تنفر و حتی تحقیر یا برتری کاذب و در نهایت دشمنی، کینه و نزاع را به دنبال خواهد داشت.
در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های زبان بدن زنان و مردان می‌پردازیم. از این اطلاعات برای تعامل با دیگران، با در نظر گرفتن جنسیت آنها، می‌توان به عنوان راهنما استفاده کرد. دانستن این تفاوت‌ها تنها نقطه شروع هستند. آگاهی از تفاوت‌های جنسیتی در ایجاد تفاهم، اعتمادسازی یا بحث درباره تفاوت‌های بین زن و مرد می‌تواند بسیار مفید باشد.
پیشنهادطور: هوش هیجانی (EQ) چیست؟
تفاوت‌های زبان بدن زنان و مردان
1. فاصله شخصی
معمولا مردان نسبت به زنان فاصله بیشتری برای خود قائل می‌شوند. آنها حتی زمانی که با دوستان خود هستند کمتر احتمال دارد به یکدیگر نزدیک شوند، در حالی که زنان فاصله شخصی کمتری با دوستان خود دارند. مردان با استفاده از وسایلی مانند کت، فنجان‌ها و کاغذها سپر بزرگی برای خود می‌سازند و انتظار دارند به حریم شخصی‌شان احترام گذاشته شود. زنان هم چنین مناطقی برای خود ایجاد می‌کنند اما معمولا این فضا کوچکتر از مردان است.
2. وضعیت بدن
بسیاری از زنان از زبان بدن بسته استفاده می‌کنند. این حالت بسته نسبت به فرهنگ تغییر می‌کند. علاوه بر این زنان برای نشان دادن جذابیت خود وضعیت بدنی کشیده به خود می‌گیرند. به عکس مردان اغلب مواضع خود را با افزایش اندازه بدن گسترش می‌دهند. آنها با کشیدن پاها و پشت در حالت ایستاده و نشسته اعتماد به نفس خود را به نمایش می‌گذارند و معمولا به نمایش زبان بسته تمایلی ندارند.
3. لبخند
شاید لبخند فریبنده‌ترین حالت چهره باشد. حدود ۱۸ نوع لبخند متفاوت وجود دارد، اما فقط یک نوع، لبخند دوشن، بازتاب‌دهنده شادی واقعی است. زنان معمولا نسبت به مردان تمایل بیشتری به لبخند زدن دارند. آنها اغلب برای نمایش ادب یا انتظارات فرهنگی لبخند می‌زنند. اما مردان در موقعیت‌های اجتماعی زیاد لبخند نمی‌زنند؛ در واقع آنها به طور کلی در بیشتر اوقات ابراز عواطف خود را کنترل می‌کنند. مردان از لبخند در صورت اجبار استفاده کرده و بیشتر در مواقعی که شادند یا در حال تعامل با فردی باشند، لبخند می‌زنند.
4. نگاه
تماس چشمی بسته به نوع آن معانی متفاوتی دارد. گشاد شدن مردمک چشم در هر دو جنس به علاقه تعبیر می‌شود اما تفاوت‌هایی بسته به جنسیت افراد در این خصوص وجود دارد. برای مثال ممکن است ارتباط چشمی و خیره شدن از طرف مردان، برای آنها یک عمل خصمانه محسوب گردد و شروع یک دعوا باشد؛ در حالی که این نوع تماس چشمی در زنان به معنای علاقه مندی است.
از سوی دیگر به علت تفاوت در دید حاشیه‌ای، نگاه بالا به پایین در دو جنس معنای متفاوتی دارد. دامنه دید حاشیه‌ای یک خانم گسترده‌تر است. این قابلیت او را قادر می‌سازد، بدون این که کسی متوجه شود، بدن یک مرد را از سر تا پا بررسی کند. دید حاشیه‌ای مردان ضعیف‌تر است، برای همین است که یک مرد خیلی آشکارا چشمانش را روی بدن یک خانم بالا و پایین می‌برد. این نگاه بالا به پایین از طرف مردان به معنای بررسی کردن طرف مقابل و علاقه مندی است ولی از طرف زنان معنای منفی و بی‌تفاوتی دارد.
5. بغل کردن
زنان معمولا با احساسات بیشتر، آرام و طولانی یکدیگر را در آغوش می‌گیرند، در حالی که در آغوش گرفتن مردان کوتاه، با اعتماد به نفس و مختصر است. برای اینکه اهمیت علم به این تفاوت را درک کنید، فرض کنید مردی قصد دارد برای تسلی دادن به زنی او را در آغوش گیرد. از دیدگاه زن در آغوش گرفتن آرام صحیح است و برای چند لحظه طول میکشد، اما از دیدگاه مرد در آغوش گرفتن درست، محکم و کوتاه مدت است. بنابراین فکر می‌کند با در آغوش گرفتن زن، به او دلداری می‌دهد اما برداشت زن این است که مرد واقعا به او اهمیت نمیدهد چون خیلی خشن او را بغل کرده است!
6. دست‌ها
چسباندن نوک انگشتان دست‌ها به یکدیگر، یکی از قدرتمند‌ترین حالات دست افراد با اعتماد به نفس است. این حالت شامل لمس انگشتان هر دو دست به صورت باز است؛ در این حالت انگشتان قفل نمی‌شوند و کف دست‌ها با هم تماس پیدا نمی‌کند. در آمریکا زنان معمولا در ارتفاع پایین‌تر (در نزدیکی کمر) این کار را می‌کنند، در حالی که مردان معمولا در مقابل قفسه سینه این حالت دست را به خود می‌گیرند.
7. حالت‌های چهره
جهره‌های ما می‌تواند بیش از ده هزار حالت مختلف را نشان دهد. با این حال زنان و مردان به طور متفاوتی از این حالات استفاده می‌کنند. به طور کلی چهره مردان نسبت به زنان دچار تغییرات کمتری می‌شود و در حال گوش دادن خونسرد به نظر می‌رسند؛ در حالیکه در چهره زنان، هنگام گفت و گو حالت‌های ترس، خشم، تعجب، آرامش، اضطراب و لذت به خوبی قابل رویت است.
8. لمس کردن (touch)
لمس کردن می‌تواند هم باعث برقراری ارتباط شود و هم وسیله‌ای برای ابراز قدرت تلقی شود؛ همه چیز به این بستگی دارد که چطور از آن استفاده کنید. زنان و مردان بعد از سلام و دست دادن با طرف مقابل، به گونه‌ای متفاوت عمل می‌کنند. زنان تمایل دارند ساعد یا بازوی طرف مقابل را بگیرند و یا به منظور برقراری ارتباط و نشان دادن حمایتشان فرد را در آغوش بگیرند. اما مردان (حتی به طور ناخودآگاه) برای نمایش تسلط خود به پشت فرد زده یا دست خود را بر شانه وی می‌گذارند تا برتری و کنترل خود را نشان دهند.
9. ابراز علاقه
زبان بدن مردان و زنان عاشق نیز با هم متفاوت است. اگر زنی عاشق مرد مورد علاقه خود شود، ناخودآگاه کمرش را صاف و کشیده به سمت مرد مورد علاقه‌اش خم می‌کند. همچنین یکی دیگر از نشانه‌های زبان بدن زنان عاشق این است که موهای خود را بی دلیل به دور انگشت خود می‌پیچند و یا انگشت‌های خود را به آرامی درون موهای خود می‌کشند. معمولا وقتی زنی با مرد موردعلاقه خود برخورد می‌کند، نمی‌خواهد مانعی بر سر راهش وجود داشته باشد؛ مثلا اگر کیف در دست داشته باشد، آن را در یک سمت بدن خود نگه می‌دارد.
از طرف دیگر زمانی که یک آقا در حین صحبت کردن با خانم ریش‌های خود را لمس می‌کند یعنی به طور ناخودآگاه متوجه زیبایی خانم شده و نسبت به او علاقه‌مند شده است. طبق بررسی‌های انجام شده، مردان برای جذاب‌تر به نظر رسیدن در نگاه زنان، صدای خود را بم‌تر و مردانه‌تر می‌کنند و گمان می‌کنند که با این رفتار، آنها در نظر خانم‌ها فهیم، بسیار مهربان و با محبت هستند. همچنین در بسیاری از موارد اگر مردی از زنی خوشش بیاید، حین مکالمه یک دست را در جیب شلوار و دست دیگرش را روی دیوار می‌گذارد تا برای فرد مقابل خود، فضایی امن و حمایتگرانه بسازد، و یا دست‌هایش را به کمر می‌زند و تلاش می‌کند خود را قدرتمند نشان دهد.
علاوه بر این، اگر شما یک بچه گربه را نوازش می کنید و مرد موردنظرتان نیز همان کارهای شما را تکرار می کند، قصد او مسخره کردن شما نیست بلکه حرکت و تقلید او دست خودش نیست و طبق زبان بدن مختص این جنس شما را دوست دارد.
10. سر تکان دادن
تکان دادن سر یکی از رفتارهای غیرکلامی رایج است که عموما مردان و زنان به دلایل مختلف انجام می‌دهند. وقتی زنی سرش را تکان می‌دهد، به این معناست که تلاش می‌کند تا به طرف مقابل بفهماند صحبت‌های او را گوش می‌دهد و تمایل دارد گوینده ادامه دهد؛ اما در مقابل این عمل برای مردان، به معنای موافقت او با گوینده است.
11. لحن صحبت کردن
اگر زیاد با تلفن صحبت می‌کنید، ممکن است متوجه تفاوت صدا و لحن زنان و مردان شده باشید. زنان معمولا هنگام صحبت کردن، از پنج تن صدای مختلف استفاده می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود از صحبت کردن بیشتر لذت ببرند و احساساتی‌تر به نظر برسند؛ اما در دنیای تجارت سودی ندارد. از طرفی مردان دامنه صوتی عمیق‌تری دارند و عمدتا از سه تن صدا استفاده می‌کنند. از این رو، توصیه می‌شود زنان در محیط کسب و کار تارهای صوتی خود را آرام نگه دارند تا حرفهای تر به نظر برسند. همچنین مردان برای گرم‌تر و احساساتی‌تر به نظر رسیدن، آهنگ صوت خود را تغییر دهند.
زنان بهتر از مردان زبان بدن را درک می‌کنند!
به طور کلی زنان، علائم و نشانه‌های زبان بدن را نسبت به آقایان بهتر متوجه می‌شوند و درک می‌کنند. آنها بسیار ماهرانه متوجه آهنگ‌های صدا، علائم ظاهری، حالت‌ها و تغییرهای چهره شده و از این طریق به علاقه‌ها، اندیشه‌ها و روحیه طرف مقابل به سرعت پی می‌برند؛ راست و دروغ حرفهای طرف مقابل را به سرعت کشف می نمایند و این آنها را در یک پله بالاتر از مردان قرار می‌دهد و رجحان زنانه نام دارد.
برای مثال با توجه به یک بررسی و مطالعه انجام شده در رابطه با این موضوع، از زنان و مردان خواسته شد تا به تماشای یک فیلم سینمایی صامت بنشینند و آن را با توجه به زبان بدن رمزگشایی کنند؛ در نتیجه این بررسی ۸۷% از خانم‌ها توانسته بودند موضوع را به خوبی حدس بزنند، در حالی که فقط ۴۲% از مردان درست حدس زده بودند.
متخصصان عقیده دارند این توانایی ذاتی در زنان، برای تربیت فرزندان است. کودکان نوپا، برای برقراری ارتباط و بیان خواسته خود در دو سال اول زندگی فقط بر زبان بدن تکیه دارند و زنان به عنوان مشاهده کنندگان اصلی، بایستی قادر به فهمیدن معنای دقیق این پیام‌ها باشند. این جنبه طبیعی مخصوص به زنان، گواهی است بر اینکه زنان و مردان در پردازش پیام‌های درون مغزشان با یکدیگر متفاوت اند. تصاویر MRI از مغز زنان و مردان نشان می‌دهد که تفاوت چشمگیری در نحوه استفاده از قسمتهای مختلف مغز بین مردان و زنان وجود دارد. در زنان 16 قسمت مشخص از مغز، مسئول پردازش و تعبیر رفتارها و پیام‌های فرستاده شده از دیگران است؛ در مقابل مردان کمتر از 6 بخش از مغز را برای پردازش این پیام‌ها استفاده می‌کنند.
